16 bezienswaardigheden tussen Napels en Lamezia Terme

Napels is een stad vol contrasten en de meningen erover zijn net zo verdeeld. Je wordt óf onherroepelijk verliefd op de chaotische charme óf haat de rauwe, ongepolijste Napolitano’s. Feit is dat Napels een prachtig oud centrum heeft. Je geniet er van historische architectuur, kunst en opgravingen uit de Romeinse en Griekse oudheid en natuurlijk het heerlijke eten. Zonovergoten terrassen kijken uit over de Baai van Napels met de dreigende Vesuvius op de achtergrond. Daar heb je alweer die tegenstelling die Napels zo kenmerkt. Bezoek het middeleeuwse Castel Nuovo, de catacomben van San Gennaro, bewonder de metrostations die kunstwerken op zich zijn en slenter over de boulevard Lungomare.

Napels is een geweldig startpunt voor een roadtrip, omdat het de grootste luchthaven in Zuid-Italië heeft met een ruim aanbod van huurauto’s. Voor het bekijken van de stad zelf hoef je geen auto te huren, maar om naar bezienswaardigheden in de omgeving te gaan is het wel fijn om eigen vervoer te hebben. Ook in de stad zijn er genoeg mogelijkheden om een auto te huren, bijvoorbeeld bij het treinstation Napoli Centrale.

Hieronder beschrijven we een rondreis door de regio’s Campania, Basilicata en Calabria. Dit gebied behoort tot de minst ontdekte, mooiste en meest authentieke regio’s van Italië. Eigenlijk moet je zo snel mogelijk een auto huren om ernaartoe te gaan, voordat massa’s toeristen het ontdekken. De rondreis voert onder meer langs Lamezio Terme, dat een internationaal vliegveld heeft. Je kunt de roadtrip dus ook daar starten.

1. Van Caserta naar Benevento

Je hebt vast wel eens gehoord van de Via Appia, een van de belangrijkste wegen in het Romeinse Rijk, die Rome verbond met Brindisi. Die weg liep vlak ten noorden van Napels door wat tegenwoordig Caserta is. Daar kun je het voormalige koninklijk paleis Reggia di Caserta bewonderen, dat kan wedijveren met het paleis in Versailles.

De Strada Statale 7 volgt de originele route van de Via Appia naar Benevento, op zo’n zestig kilometer ten noordoosten van Napels. Bij de stad zelf loopt de moderne SS7 langs de zuidkant, maar je kunt nog een deel van de oorspronkelijke weg zien: de Ponte Leproso over de rivier de Sabato. Aan de noordkant van Benevento staat een van de best bewaarde Romeinse erebogen. Deze Arco di Traiano werd gebouwd ter ere van keizer Trajanus, die een kortere weg naar Brindisi aanlegde. Het Romeinse theater in de stad wordt nog regelmatig gebruikt voor voorstellingen en festivals. Van latere datum is de Chiesa Santa Sofia uit de achtste eeuw, een kleinere kopie van de Hagia Sophia in Istanbul. De kerk is versierd met fraaie fresco’s.

2. Laghi Monticchio / Venosa

Van Benevento is het in een huurauto ongeveer twee uur rijden naar Venosa. Neem net voor dat plaatsje een omweg via de twee vulkaanmeren van Monticchio, midden in een wild en ongerept gebied. Het kleinere meer (Lago Piccolo) kun je verkennen met waterfietsen, het grote meer (Lago Grande) is moeilijk toegankelijk. Van de fiets‑ en wandelpaden in de omgeving heb je er wel mooi uitzicht op, net als op de benedictijner abdij San Michele die tegen de vroegere kraterwand is gebouwd. Je kunt niet alleen de abdij bezichtigen en de in rotsen uitgehouwen kapel, maar ook het natuurhistorisch museum dat er is gevestigd.

Het intieme stadje Venosa is een aantrekkelijke tussenstop op deze roadtrip met een huurauto door het zuiden van Italië. Het gezellige pleintje met terrassen in het centrum wordt overheerst door het Castello Aragonese uit de vijftiende eeuw, met daarin het Archeologisch Museum. Dat museum heeft onder meer vondsten van dieren en gebruiksvoorwerpen van 300.000 tot 600.000 jaar oud, die in de buurt van Venosa zijn gevonden. Ten noordoosten van het stadje kun je de restanten zien van het Romeinse Venusia. Het stratenstelsel is goed zichtbaar en over de gebouwen die er stonden staat duidelijke uitleg op borden met plattegronden.

Als je van kleurrijke fresco’s houdt, moet je onderweg naar Venosa even stoppen in Ripacandida, dat op zichzelf al een mooi oud dorpje is. Het juweel van dat dorp is het Santuario di San Donato. Van buiten een eenvoudig romaans kerkje, maar het gewelfde plafond binnen is versierd met oogverblindende fresco’s uit de zestiende eeuw.

3. Pietragalla’s palmenti

Je hebt vast wel eens gehoord van de zogeheten sassi (grotwoningen) in Matera. Dat stadje wordt inmiddels overlopen door toeristen. Veel minder bekend zijn de palmenti in Pietragalla, vijftig autokilometers ten zuiden van Venosa. De kleine grotachtige huisjes, overdekt met gras, lijken wel onderkomens voor hobbits. Maar er werd nooit in gewoond, ze werden gebruikt voor het maken van wijn. Binnenin heeft elke palmento een kuip voor het stampen van de druiven en een grotere, diepere kuip voor de fermentatie. Je vindt deze wijngrotten aan de oostkant van Pietragalla, direct langs de SS169.

4. Piccolo Dolomiti Lucane

Tot nu toe waren de hoogteverschillen tijdens deze roadtrip niet zo groot, maar daar komt verandering in als je via Potenza naar de Piccolo Dolomiti Lucane rijdt. Deze grillige en steile bergen worden zo genoemd, omdat ze lijken op de Dolomieten in het noorden van Italië. Het eerste deel van de route, over de SS407, kent nog niet veel bochten, maar zodra je afslaat naar Castelmezzano wordt dat anders. Je huurauto kun je net buiten het dorp betaald parkeren langs de SP13. De huizen in pastelkleuren lijken vastgeplakt aan de steile rotswanden en kijken uit op een diepe kloof. Net buiten het dorp zijn er via ferrata’s langs steile rotswanden met daartussen hangbruggen. Vliegen als een engel kan ook, via de tokkelbaan Il Volo dell’Angelo tussen Castelmezzano en het dorp aan de overkant van de kloof, Pietrapertosa.

Voor je gevoel ligt dat dorp op een steenworp afstand, maar het is toch nog zo’n tien kilometer rijden over een weg met enorm veel haarspeldbochten. Het spreekt voor zich dat het uitzicht onderweg fantastisch is. Het is fijn als je hier het besturen van de auto kunt afwisselen. Denk dus aan het regelen van een extra bestuurder bij het reserveren van je huurauto. Pietrapertosa ligt op 1088 meter hoogte en is daarmee het hoogstgelegen dorp in Basilicata. De naam betekent ‘geperforeerde steen’ en is een verwijzing naar de dramatische ligging, omgeven door grillige rotsen. Ook hier moet je de huurauto buiten het dorp betaald parkeren. Zorg ervoor dat je wat euromunten bij je hebt, want hoewel de meters ook uitgerust zijn voor betalingen met een creditcard werkt die functie niet altijd. In het dorp is het een behoorlijke klim naar het Castello Normanno-Svevo, maar je wordt beloond met het mooiste uitzicht.

Als je de tijd hebt, moet je een nachtje doorbrengen in een van deze twee dorpjes, want ’s avonds worden de bergwanden prachtig verlicht. Wil je vanaf hier meer naar het oosten, naar plaatsen als Gravina in Puglia, Matera of Bari aan de Adriatische Zee? Dan raden we je aan onze blog over de mooiste 11 reisbestemmingen in Zuid-Italië te lezen, die zich meer richt op de regio Apulië.

5. Spookstad Craco & Calanchi Lucani

Rijd terug naar de SS407 en volg de borden richting Metaponto. Sla na ruim vijftig kilometer af naar Pisticci en rijd vervolgens richting Craco Peschiera. Vlak bij dit moderne Craco ligt het dorp dat in de jaren zestig en zeventig werd verlaten na een aardverschuiving. Dat spookdorp is alleen met een huurauto te bereiken. Als het voor je opdoemt terwijl je naar boven rijdt, begrijp je waarom dit het decor was voor vele films, waaronder de James Bond film Quantum of Solace. Tegenwoordig presenteert Craco Vecchia zich als een “stad die in de tijd is blijven hangen”. Het Museo Emozionale in het voormalige klooster belicht de geschiedenis van het dorp en vanaf het dak heb je goed zicht op de ruïnes.

Rijd van Craco naar het zuiden en neem dan de SS598 naar het westen. Daar ontmoet je de badlands, een geërodeerde woestenij met hele bijzondere vormen. De kloven en geulen (calanchi) zijn ontstaan door stromend regenwater.

6. Roseto Capo Spulico

De ‘Laars van Italië’ wordt omgeven door zeeën en je hebt er op deze roadtrip nog niet eentje aangedaan. Om daar verandering in te brengen rijd je richting Policoro en vervolgens langs de kust van de Ionische Zee naar Roseto Capo Spulico. Daarbij steek je de grens over tussen Basilicata en Calabrië. De naam van het plaatsje verwijst naar de kweek van rozen in de tijd dat de machtige Griekse stad Sybaris hier lag. De inwoners stonden bekend als decadent en volgens de overlevering lieten welgestelde dames hun matras vullen met rozenblaadjes.

Naast de kustweg trekt een kasteel bovenop een rots pal aan zee de aandacht. Het werd in de dertiende eeuw gebouwd door de Heilige Roomse keizer Frederik II. Het is een robuust bouwwerk en de enorme kamers zijn versierd met decoratieve speren en kroonluchters. Vanuit de kasteelramen heb je een prachtig uitzicht op de zee en het strand direct onderaan de rots. Dat strand is nogal stenig en loopt snel af, maar met het Castello Federiciano op de achtergrond is het een magische plek. In het kasteel is een restaurant gevestigd en je kunt vanaf het buitenterras ook van het uitzicht genieten. Niet goedkoop, maar wel heel romantisch is een nacht logeren in de suite op de bovenste verdieping van het kasteel.

7. Parco Nazionale del Pollino

Ten westen van Roseto ligt het grootste nationale park van Italië en een van de laatste grote wildernissen van Europa. Het Parco Nazionale del Pollino omvat maar liefst bijna tweeduizend vierkante kilometer en heeft bergtoppen van meer dan tweeduizend meter hoog. Het is er opvallend groen, iets wat je misschien niet zou verwachten in het diepe zuiden van Italië. Naast een prachtig landschap kom je, verspreid over het gebied, authentieke dorpjes en oude kastelen tegen. Er is een enorme keuze aan routes en de verschillende bezoekerscentra hebben gedetailleerde kaarten om je op weg te helpen. Zie de route die wij volgen alleen als een voorbeeld.

Van Roseta rijd je via de kustweg SS106 en de SP263 in minder dan een uur naar het Albanese dorpje Civita. Albanezen in Italië? Ja, hier wonen nakomelingen van mensen die in de vijftiende eeuw Albanië ontvluchtten toen de Ottomanen dat land veroverden. Tot op de dag van vandaag is de Albanese cultuur volop aanwezig, zoals in de gevel van de zogenoemde Kodra-huizen. Die lijken op een gezicht en werden vereeuwigd door de Albanese kunstenaar Ibrahim Kodra. Civita ligt hoog boven de kloof Gole del Raganello. De majestueuze steile kalksteenwanden herbergen een rijke flora en fauna, van vossen en marters tot steenarenden. Net buiten het dorp wordt het ravijn overbrugd door de Ponte del Diavolo (Duivelsbrug). Die dankt zijn naam aan de legende dat de brug werd gebouwd door de duivel in ruil voor het leven van de eerste ziel die ‘m zou oversteken. De man die het pact met de duivel sloot, stuurde geen mens maar een schaap.

Het dorpje Morano Calabro is een pareltje: gebouwd tegen de flanken van de Monte Pollino heeft het zelf ook de vorm van een berg. Je zult dus heel wat moeten klimmen voordat je het uitzichtpunt Porta Ferrante bereikt. Als je het al kunt vinden, want verdwalen doe je snel in dit labyrint van smalle straten, steile trappen en nauwe poortjes. Ook vanaf het het oude Normandische kasteel heb je een schitterend uitzicht over de rode daken van het dorp en de omgeving.

Rotonda is de belangrijkste toegangspoort tot het nationaal park. Net buiten het oude dorpje staat het Ecomuseum dat uitgebreide informatie biedt over de flora en fauna, maar ook over de verschillende bevolkingsgroepen die hier wonen. Vanaf Rotunda leidt een smalle, kronkelige weg door de bossen naar het uitkijkpunt Belvedere del Malvento en de Colle d’Impiso (1554m). Dit is het beginpunt voor bergwandelingen naar hogere toppen zoals de Monte Pollino (2248 meter) en de Serra del Prete (2181 meter).

Pollino Nationaal Park is een paradijs voor natuurliefhebbers en je kunt er ook heel actief zijn. Naast wandelen en fietsen op mountainbikes kun je er deltavliegen, bergbeklimmen en wildwaterraften. Vanuit het schitterende dorpje Viggianello worden zogeheten aquatrekking tours georganiseerd. Dat is een hike waarbij je tegen de stroom in rivieren of beken beklimt en waden door het water afwisselt met wandelen over paden.

Ook de omgeving van het dorpje Mormanno is prachtig en je verwacht eigenlijk niet dat de Autostrada del Mediterraneo (A2 naar Reggio Calabria) er vlak langs loopt. Toch is dat het geval en via die weg kun je snel naar de volgende bestemming.

8. Cosenza

Als je vanaf de A2 komt aanrijden lijkt Cosenza een moderne stad, niet waard om te bezoeken. Maar wacht tot je het centro storico bereikt, op een heuvel aan de samenvloeiing van twee riviertjes, de Busento en de Crati. Met een beetje geluk kun je parkeren net na de brug over de Busento en anders kun je de huurauto kwijt op de grote parkeerplaats langs de Crati, even verderop. De Engelse schrijver George Gissing vond het woord pittoresk ontoereikend voor het stadje. Begin vorige eeuw schreef hij: “bij elke stap, van het begin van de hoofdstraat aan de voet van de heuvel tot aan het strenge middeleeuwse kasteel dat de top ervan kroont, verwonder je je en bewonder je.” Vreemd genoeg is het oudste deel van de stad (nog) geen Zona á Trafico Limitato (ZTL), maar het gebied rond de belangrijkste winkelstraat in het nieuwere deel is dat wel. Die winkelstraat staat vol met moderne kunstwerken en is daardoor een openluchtmuseum.

9. Parco Nazionale della Sila

Van Cosenza kun je via de A2 in een uurtje naar Lamezia Terme rijden, maar dan mis je het prachtige Parco Nazionale della Sila, dat ten oosten van die snelweg ligt. Net als in Pollino rijdt er niet of nauwelijks openbaar vervoer door het park en dus is een huurauto ideaal. De naam is afgeleid van het Latijnse woord Silva, wat ‘bos’ betekent. Het gebied is dan ook dicht bebost en staat bekend om de enorme bomen van meer dan 300 jaar oud in het Riserva Giganti bij Camigliatello Silano. In de winter is dat plaatsje een skiresort. Ook de drie stuwmeren in het park zijn populair: dicht bij het bezoekerscentrum in Cupone ligt Lago Cecita, bij Lorico kun je kano’s huren om over het grootste meer Lago Arvo te varen en het oudste stuwmeer is Lago Ampollino.

Verspreid door het hele park zie je wegwijzers naar diverse wandelroutes, van heel eenvoudig tot behoorlijk uitdagend. Zo is de wandeling naar de waterval en stroomversnellingen van het riviertje Crocchio heel eenvoudig, maar de hike door de ravijnen van de Valli Cupe, ten zuiden van Sersale, vergt wat meer inspanning. Nadat je bent afgedaald naar de bodem kun je zo’n vierhonderd meter de kloof inlopen.

10. Lamezia Terme

De meeste mensen kennen Lamezia Terme alleen van de luchthaven, de toegangspoort tot de stranden aan de kust van Calabrië. Hoewel de stad in een prachtige omgeving ligt, die je alleen per huurauto kunt verkennen, heeft Lamezia zelf niet zo veel te bieden. Met één uitzondering: de thermale baden die al sinds de Romeinse tijd bekendstaan om hun helende werking. En een onderdompeling in de hete bron bij Terme di Caronte is nog gratis ook! Wel is het zwavelgehalte hoog, waardoor je na een bad naar een rottend ei ruikt…

11. Tropea / Capo Vaticano

De kust ten zuidwesten van Lamezia Terme, tussen Pizzo en Nicotera, noemen de Italianen liefkozend Costa degli Dei, oftewel de Godenkust. En dat begrijp je als je er naartoe rijdt: ongelooflijk mooi landschap, fijne zandstranden en azuurblauw helder water. Van alle badplaatsen aan deze kust is Tropea de onbetwiste godin. Het goed bewaard gebleven historische centrum van de stad ligt op een rotsachtige landtong hoog boven het witte zandstrand. Bij zonsondergang verandert het heldere turquoise water in felle tinten paars.

Maak met je huurauto een mooie rit over de kustweg SP22 naar het zuidwesten. In het stadje San Nicolò volg je de borden naar Capo Vaticano. Vanaf deze kaap op de zuidwestelijke hoek van de Promontorio di Tropea heb je een adembenemend uitzicht over de zee en op het vulkaaneiland Stromboli. Op een hele heldere dag kun je zelfs Sicilië zien.

12. Le Grotte di Zungri

Op nog geen twintig autokilometers ten oosten van Tropea vind je een verborgen juweeltje van Calabrië, waar je terug in de tijd wordt geworpen. In Zungri trokken monniken zich terug en er ontstond een dorpje van zo’n honderd grotwoningen. Een lange trap, uitgehouwen uit natuursteen, leidt langs de huisjes met één en twee kamers. De woningen zijn voorzien van ramen, bogen, ventilatieopeningen voor rook en talloze nissen die in de binnenmuren zijn uitgehouwen. De huizen in de città di pietra (stenen stad) zijn gegroepeerd en verbonden door een netwerk van smalle straatjes en trappen. Ook is er een ingenieus systeem van waterkanalen en ‑reservoirs. De natuurlijke, witte muren gaan naadloos op in de omgeving en het uitzicht op het omliggende landschap is prachtig.

13. Scalea en Maratea

Mocht je na een bezoek aan Tropea nog meer behoefte hebben aan zon, zee en strand, dan kun je op de terugweg naar Napels een tussenstop maken in Scalea Marina of Maratea. Scalea heeft een enorm lang en breed zandstrand en langs dat strand een groot aantal hotels, restaurants en andere zaken die volledig zijn gericht op toerisme. In de zomer is het er enorm druk en grote delen van het strand zijn uitsluitend tegen betaling toegankelijk. Je kunt een kajak huren om naar een of meerdere van de vier zeegrotten in de omgeving te varen. Het centro storico van Scalea ligt op een heuvel en is een ingewikkeld doolhof van trappen en steegjes. Opvallend zijn de suppuorti, houten vloeren gebouwd boven de steegjes.

Maratea heeft een heel andere sfeer dan Scalea. Het stadje heeft de ambiance van een badplaats uit lang vervlogen tijden. Het heeft niet één lang strand, je kunt er uit verschillende, kleinere stranden kiezen. Die baaien worden aan weerskanten begrensd door hoge rotsen. Maratea staat ook wel bekend als de stad van 44 kerken. Die grote en kleine kerken en kapellen in het historische centrum zijn ’s avonds mooi verlicht. Dat het stadje religieus is (of was) wordt nog eens benadrukt door het enorme Christusbeeld op de top van de Monte San Biagio. Je hebt er een panoramisch uitzicht over de kust, vooral mooi bij zonsondergang. In de zomermaanden kun je niet vlak bij het beeld parkeren, maar moet je de huurauto een paar honderd meter lager neerzetten.

14. Parco Nazionale di Cilento

Ten noorden van Maratea rijd je over de SS18 vlak langs de Golf van Policastro, een van de mooiste stroken van de Tyrreense kust. Deze weg kan wedijveren met de veel drukkere SS168 langs de Amalfi-kust. Na Policastro Bussentino kom je in het Parco Nazionale di Cilento. Dankzij je gehuurde auto kun je prachtige tochten maken over de wegen door dit beschermde natuurgebied, maar je kunt er ook paardrijden, wandelen, fietsen of een boottochtje maken over het stuwmeer Alento. Enkele hoogtepunten in dit gebied zijn de prachtige kloof Gole del Galore bij Felitto, de waterval Capelli di Venere (Engelenhaar) net buiten Casaletto Spartano en de zeegrotten bij Capo Palinuro.

15. Griekse tempels van Paestum

Voordat de Romeinen het huidige Italië veroverden waren er veel Griekse kolonies (apoikia) langs de zuidelijke kusten. De Grieken bouwden zo’n 2500 jaar geleden tempels in een kolonie die zij Poseidonia noemden en die de Romeinen later omdoopten in Paestum. De drie Dorische tempels daar zijn enkele van de best bewaard gebleven overblijfselen uit de Griekse oudheid. De oudste tempel was gewijd aan Hera, de vrouw van oppergod Zeus. Een tweede tempel is gewijd aan Athena, godin van de wijsheid. Van de grootste tempel wordt aangenomen dat die is gewijd aan de god van de zee, Poseidon, maar dat is niet helemaal zeker.

In de omgeving van deze tempels zijn allerlei voorwerpen gevonden die worden tentoongesteld in het archeologisch museum van Paestum. Het pronkstuk is de Tomba del Tuffatore, een graftombe die aan de binnenkant is beschilderd met onder meer de afbeelding van een man die in het water duikt. Heel bijzonder is dat de kleuren van deze schilderingen nog heel helder zijn.

16. Amalfi-kust

En dan: het hoogtepunt van elke reis door dit deel van Italië. Of toch niet? Eerlijk gezegd twijfelden we over het opnemen van de Amalfi-kust in deze roadtrip. De vijftig kilometer lange kust is fantastisch mooi en staat daarom op de bucketlist van veel mensen. Tegelijkertijd trekt deze route inmiddels zóveel toeristen, dat je je kunt afvragen of het nog leuk is. Feit is dat de plaatselijke overheid maatregelen heeft genomen om het aantal auto’s te beperken.

Gedurende de Paasweek, in de weekenden van juni, juli en september en elke dag in augustus mogen er op even dagen alleen (huur)auto’s rijden met een nummerplaat die op een even nummer eindigt. Op oneven dagen mogen auto’s met kentekens eindigend op een oneven nummer de weg op. Deze beperking geldt van 10:00 tot 18:00 op de SS163 tussen Positano en Vietri sul Mare. Op de weg tussen Sorrento en Vico Equense (SS145) gelden deze regels zelfs van 08:00 tot 19:00.

Houd er rekening mee dat – zeker in de zomermaanden – iedereen vecht voor een plekje op de smalle en kronkelende weg: auto’s, scooters, grote lijnbussen, fietsen en ook voetgangers. Dat alles maakt de route uitdagend, stressvol en vermoeiend. Als bestuurder moet je continu alert zijn. Bovendien is het op drukke tijden moeilijk een parkeerplaats te vinden voor je huurauto.

De route trekt veel toeristen, omdat die door een imponerend landschap voert. Maar tijdens deze roadtrip door het zuiden van Italië heb je al heel veel moois gezien. Je kunt je afvragen of je er nóg een mooie, maar ook stressvolle route aan wilt toevoegen. Als je toch de Amalfi-kust wilt zien, raden we je aan de weg in april of mei te rijden, als het er nog niet zo druk is.

Waarom een auto huren in Napels

Met uitzondering van die drukke Amalfi-kust is een huurauto noodzakelijk als je het zuiden van Italië wilt verkennen. Er is weliswaar een goed netwerk van treinen, maar die doen alleen de belangrijkste plaatsen aan. En het is nou juist leuk om helemaal zelf te bepalen waar je naartoe wilt rijden. Huur dus een auto, want in het Italiaanse zuiden zijn talloze rustige binnenwegen, waar je heerlijk ontspannen kunt rijden. Zelfs op bergwegen is er meestal weinig verkeer, zodat je je niet gehaast hoeft te voelen.