Veel toeristen zien van Bergamo alleen het vliegveld, aangezien dat een hub is voor budgetmaatschappijen en ook wel de derde luchthaven van Milaan wordt genoemd. Bergamo Airport is de toegangspoort tot de vakantieresorts aan de meren in Noord-Italië of – in de winter – voor de skigebieden in de Italiaanse Alpen.
Wist je dat Bergamo ook een perfect startpunt is voor een geweldige roadtrip met een huurauto langs de adembenemende grote meren? Die Italiaanse meren zijn al sinds de Romeinse tijd een populaire bestemming. Niet zo gek, want ze zijn op zichzelf al wondermooi en omgeven door beboste hellingen en hoge bergen. Waarom zou je op één plek aan zo’n meer blijven? Huur een auto in Bergamo en maak een reis door het natuurschoon en langs kastelen, paleizen en andere bezienswaardigheden rond het Comomeer, het Lago Maggiore en het Ortameer.
Bergamo bestaat uit twee delen: de bovenstad en de benedenstad, die met elkaar zijn verbonden door een kabelbaantje. Die is vaak erg druk en je kunt ook van beneden naar boven lopen. Het is niet ver, maar wel steil. Hoewel Bergamo dicht bij Milaan ligt was het vanaf de late middeleeuwen veel meer verbonden met Venetië. Zo stammen de Venetiaanse verdedigingsmuren rond de bovenstad uit die tijd. Binnen die muren zijn oudere gebouwen te vinden rond het Piazza Vecchia, in het centrum van de historische kern. Het fort (Cittadella viscontea) werd gebouwd toen Bergamo nog werd bestuurd door de Milanese familie Visconti. De bouw van de Basilica di Santa Maria Maggiore begon in de twaalfde eeuw, maar later werd een deel gesloopt om een praalgraf te maken voor de legercommandant Colleoni, dat nu wordt beschouwd als een meesterwerk van Lombardische kunst. De kunstacademie Carrara in de benedenstad is zowel een school als een museum met een mooie collectie schilderijen.
Het is heerlijk ronddwalen in de nauwe straatjes van de bovenstad, maar daarna is het tijd om meer te zien van de ook indrukwekkende omgeving. Tijd dus om met een huurauto op pad te gaan langs de meren! In de route die we hieronder beschrijven zijn verbindingen met veerboten opgenomen. De meeste verhuurders hebben er geen problemen mee als je de gehuurde auto op een veerboot over de meren meeneemt. Maar check dat voor de zekerheid bij het ophalen van je huurauto.
LAGO DI COMO (Comomeer)
Vanuit Bergamo rijd je via de SS342 naar het westen tot aan Cisano Bergamasco en vervolgens via de SS639 langs het Lago di Garlate richting Lecco. Voor het eerste mooie uitkijkpunt sla je in Vercurago rechtsaf de Via S. Gerolamo in. Blijf deze bochtige weg volgen tot de parkeerplaats aan het einde. Daar start een steile trap naar de ruïne van een kasteeltje en een kapel gewijd aan de heilige San Girolamo. Je hebt er een magnifiek uitzicht.
Lecco ligt op de plek waar de rivier de Adda uit het Comomeer stroomt en is een perfecte uitvalsbasis voor bergwandelingen, bijvoorbeeld naar de Monte Resegone. Er loopt een kabelbaantje naar boven, van Versasio naar Piani d’Erna. Alleen de rit in de gondel is al de moeite waard, want je hebt panoramisch uitzicht op Lecco en de omringende bergen. Eenmaal boven zijn er goed gemarkeerde wandelpaden en het is een geweldige plek voor een picknick. De vreemd gevormde rotsen en kloven van het bergmassief Grigne, ten noorden van Lecco, zijn populair onder bergbeklimmers.
Steek bij Lecco de Ponte Alessandro Manzoni over en sla vlak daarna rechtsaf. Je rijdt dan op de SS583 die pal langs het Comomeer loopt met spectaculaire uitzichten. Het is een vrij smalle weg, dus je kunt niet zomaar even stilstaan om van het uitzicht te genieten, wees bedacht op inhammen of andere plekken waar je de huurauto kunt parkeren.
Na twintig kilometer kom je in het charmante stadje Bellagio, ongeveer in het midden van het Comomeer. Dat heeft namelijk de vorm van een omgekeerde Y en Bellagio ligt op het puntje van het schiereiland tussen de twee zijarmen van het Comomeer. Het centrum is een wirwar van steile, getrapte straatjes met boetiekjes, terrasjes en restaurants. Bellagio is een stadje dat je het beste rustig op eigen houtje verkent. Het toerismebureau heeft gratis kaarten met wandeltochten. De langste wandeling voert door naburige dorpen, maar er is ook een route langs de gracieuze oude patriciërshuizen in het stadje, zoals Villa Serbelloni en Villa Melzi d’Eril. Beide kun je niet van binnen bekijken, maar wel de schitterend aangelegde parken eromheen. De bekendste straat in het stadje is Salita Serbelloni. Als je helemaal naar boven bent geklommen, draai je je om en zie je het beroemde uitzicht van Bellagio.
Het haventje van het vissersdorp Pescallo ligt een beetje apart van Bellagio, achter een hoge heuvel, en is daardoor niet zo druk. In de winter heb je het plaatsje bijna voor jezelf, in de zomer kun je er zwemmen of een bootje huren voor een tochtje over het Comomeer.
Laat je huurauto achter in Bellagio en neem een veerboot voor passagiers naar Varenna aan de oostelijke oever van het Comomeer. Je kunt een kaartje voor de boot niet online bestellen, alleen bij de terminal. Varenna is van oorsprong een vissersdorp, maar tegenwoordig wordt het geld verdiend in het toerisme. Het is dan ook minstens zo pittoresk als Bellagio en dat zie je al vanaf het water: kleurrijke huizen, omringd door weelderig groen. Je beenspieren worden op de proef gesteld in de smalle straatjes en trappen met aan weerskanten pastelkleurige huizen. Iets makkelijker is het wandelpad langs de oever van het meer.
Hoog boven Varenna staat het Castello di Vezio. Het kasteel werd in de twaalfde eeuw gebouwd om het dorp te beschermen tegen de geregelde oorlogen en plunderingen in de middeleeuwen. Je hebt uitzicht over het hele centrale deel van het Comomeer en dan begrijp je waarom het kasteel op deze strategische plek staat.
Ten noorden van Varenna ligt een diepe en smalle kloof, die vijftien miljoen jaar geleden werd gevormd door smeltende gletsjers. Langs de hoge rotswanden van deze Orrido di Bellano zijn loopbruggen verankerd, waardoor je het ravijn en de watervallen heel gemakkelijk kunt bewonderen. ‘s Avonds is de kloof mooi verlicht. Vanaf de kerk op het Piazza S. Giorgio staan duidelijke borden die het begin van het looppad in de kloof aangeven.
Vanaf Bellagio maak je een korte oversteek met de autoveerboot naar Cadenabbia aan de westelijke oever van het Comomeer. Rijd vervolgens richting Tremezzo. Op nog geen kilometer van de aanlegplaats staat Villa Carlotta en als je maar één landhuis aan het Comomeer bezoekt, dan moet het dit zijn. Dit buitenverblijf werd gebouwd in de zeventiende eeuw en ontleent zijn naam aan de Pruisische prinses die het in de negentiende eeuw als huwelijkscadeau kreeg. Vooral de tuinen zijn indrukwekkend: terrassen met bloembedden, fonteinen, vijvers en marmeren beelden. Beelden vind je ook in de villa zelf en verder schilderijen, wandkleden en rijk versierde meubels. Vanaf het balkon heb je een mooi uitzicht op de Grigne-bergen aan de oostkant van het Comomeer. Voor kinderen is er een speurtocht door de villa.
Ook in de volgende bestemming, Lenno, is een villa de grootste trekpleister. Als je op zoek bent naar iets anders om te doen in dit gebied kun je (een deel van) de Greenway del Lago di Como lopen. Dat is een wandelpad van in totaal elf kilometer langs enkele van de mooiste plekjes tussen Tremezzo en Colonno. Eigenlijk begint het pad al eerder, in Griante, maar dat eerste deel loopt over de hoofdweg. Vanaf Tremezzo volg je een pad door de heuvels boven de plaatsen langs de oever van het Comomeer. Je komt onder meer door historische dorpjes als Bonzanigo en Campo. Langs de route zijn diverse parkeerplaatsen en ook rijdt er een bus. Je kunt dus de huurauto gemakkelijk parkeren en een deel van de route lopen, om vervolgens met de bus terug te keren naar de auto.
Ten zuidoosten van Lenno staat Villa del Balbianello majestueus op een groene landtong. Het buitenhuis is alleen te voet of per taxiboot bereikbaar. Je kunt je huurauto parkeren langs de Via Comoeda of op de Via alla Torre. Er zijn twee redelijk steile paden door een dicht beboste heuvel. Het moeilijkste pad loopt over de top van de heuvel, waar je natuurlijk wel van het uitzicht zult genieten. Dit gebied is ook perfect voor een picknick voor of na je bezoek aan het landgoed. Per boot is de villa bereikbaar vanaf een steiger aan de Via Lomazzi in Lenno. Je kunt je gehuurde auto parkeren langs de Via Armando Diaz, op ongeveer vijf minuten lopen. Veel mensen pakken de taxiboot naar de villa, omdat die er vanaf het water indrukwekkend uitziet, en gaan na hun bezoek te voet terug naar Lenno. Het huis herbergt een klein museum over de avonturen van de laatste eigenaar, de ontdekkingsreiziger en bergbeklimmer Guido Monzino, en toont ook zijn verzameling van Chinese, Afrikaanse en precolumbiaanse kunst. Als je deze villa wilt bezoeken, bestel je het beste tickets online, want anders is de kans groot dat je lang in de rij moet staan om vervolgens te horen dat er geen kaartjes meer beschikbaar zijn.
In de plaatsen vlak langs het Comomeer kan het – zeker in de zomermaanden – erg druk zijn. Om daaraan te ontkomen maak je de één kilometer lange klim naar de Sacro Monte di Ossuccio. Langs het pad werden in de zestiende en zeventiende eeuw kapelletjes gebouwd en er staan levensgrote gipsen figuren in scènes uit de Bijbel. Bovenop de heuvel staat het kerkje Santuario della Madonna. Het is een van de negen heilige wegen in het noorden van Italië die op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staan. Naast hun spirituele betekenis zijn de Sacri Monti ook bijzonder mooi vanwege de manier waarop ze vakkundig zijn geïntegreerd in het omringende natuurlijke landschap van heuvels, bossen en meren. Ook als je niet religieus bent is deze wandeling een heerlijke ontsnapping aan de drukte bij het meer, met onderweg en op de top een prachtig uitzicht.
Als je in het weekend (vrijdag, zaterdag of zondag) Argegno binnenrijdt, mag je het ritje met de kabelbaan naar Pigra niet missen. Die was lange tijd gesloten, maar werd in augustus 2024 heropend. Vlakbij parkeren is vrijwel onmogelijk, maar je kunt je huurauto wel kwijt bij de jachthaven en van daar is het vijf minuten teruglopen naar het startpunt van de kabelbaan. Eenmaal boven zul je genieten van het karakteristieke dorpje dat Pigra is, evenals van de wandelpaden in de omgeving door dichte bossen. Een van de gemakkelijkste wandelingen, maar met het meest adembenemende uitzicht is naar Belvedere. De bewoners van het dorp werden ooit “katten van Pigra” genoemd en als je de trappen en smalle straatjes afloopt, zie je veel symbolen, tekeningen en foto’s van katten.
Via Vecchia Regina (SP71)
Hoe dichter bij Como, hoe drukker de SS340 wordt. Het is weliswaar de snelste route langs de oostelijke oever van het Comomeer, maar heb je de tijd sla dan vlak voor Torriggia linksaf om de oude weg (Via Vecchia Regina) te volgen, richting Laglio en Carate Urio. Deze vrij smalle weg is vèèl rustiger dan de nieuwe weg en je rijdt er echt pal aan de waterkant langs schitterende buitenhuizen. Die waren of zijn in het bezit van grootheden als componist Vincenzo Bellini, mode-ontwerper Giovanni Versace en filmster George Clooney. Waar de SS340 onder Rovenna en Cernobbio door een tunnel loopt, geniet je op de SP71 van kleine historische gehuchtjes en imponerende villa’s.
Het elegante Como ligt aan de zuidpunt van de westelijke arm van het Comomeer. Het centrum binnen de stadsmuren (città murata) is compact en kun je gemakkelijk te voet verkennen. Parkeer je huurauto in een van de parkeergarages rond het historische centrum, zoals de Autosilo Comunale of de Autosilo Valduce. Die laatste is bovenop de restanten van een Romeins badhuis gebouwd! Aan het centrale plein staat de Duomo, waaraan eeuwen werd gebouwd en waardoor de kathedraal een interessante mix van stijlen heeft: gotiek, renaissance en barok. Binnenin vind je prachtige fresco’s, wandkleden, schilderijen, beelden en sculpturen. Eraan vastgebouwd is de middeleeuwse markthal met daarnaast de klokkentoren Torre civica.
Como heeft een aangename promenade langs het water tussen de fontein bij de Villa Geno tot het beroemdste landhuis van de stad, Villa Olmo. Onderweg kom je langs andere mooie villa’s en Tempio Voltiano, een neoklassieke tempel gewijd aan Alessandro Volta, de uitvinder van de batterij en waarnaar de eenheid van elektrische spanning is genoemd. De stad is gebouwd op de rijkdom van de zijde-industrie en er worden nog steeds producten van zijde gemaakt. Como is dus een goede plek om zijdeproducten van de hoogste kwaliteit te kopen.
LAGO MAGGIORE
Om eerlijk te zijn is de dertig kilometer door dorpen en voorsteden tussen Como en Varese niet erg opwindend. Varese zelf is wel een mooie stad met een oud en gezellig historisch centrum, waar onder meer de Basilica di San Vittore Martire uit de twaalfde eeuw staat. Deze kerk, de klokkentoren ernaast en de gebouwen rond het plein ervoor zijn ’s avonds fraai verlicht. Ook in en rond Varese zijn verschillende villa’s met omvangrijke tuinen te vinden, die vanaf de zeventiende eeuw werden gebouwd door vermogende families.
Ten noorden van de stad liggen de heuvels van Campo dei Fiori, in de middeleeuwen het jachtterrein voor de hertogen van Milaan, nu een schitterend regionaal park met een mix van natuur, religie en cultuur. Even buiten Varese begint een twee kilometer lang voetpad langs veertien kapelletjes. Velen beschouwen dit het beste van alle Sacri Monti. Om je gehuurde auto te parkeren zijn er enkele gratis parkeerplekken op de Piazzale Montanari en langs de straten die daar naartoe leiden. Wil je de heilige weg niet te voet afleggen, dan kun je ook met je huurauto naar het hooggelegen dorp Santa Maria del Monte rijden, maar daar moet je voor parkeren betalen.
In het westelijke deel van het park kun je naar Forte di Orino lopen. Nee, dat is geen fort (meer), maar wel een fraai uitkijkpunt op 1130 meter hoogte. Vanaf het restaurant Irma (zorg dat je niet parkeert op plaatsen gereserveerd voor klanten) is het nog geen uur lopen over een redelijk eenvoudig pad. Onderweg zijn er enkele natuurlijke waterputten waaruit je veilig kunt drinken. Aan het einde word je beloond met een van de mooiste plekken van het hele park met panoramisch uitzicht op het Lago di Varese, Lago di Comabbio, Lago di Monate en een klein stukje Lago Maggiore.
Van Varese rijd je met een huurauto in drie kwartier naar Leggiuno. Dit plaatsje ligt niet direct aan het Lago Maggiore maar de Eremo di Santa Caterina del Sasso wel. Dit katholieke klooster uit de twaalfde eeuw ligt er zelfs half boven. Het is een must als je in dit deel van Italië bent. Er is een groot gratis parkeerterrein langs de Via Santa Catarina, vlak bij de toegang tot het klooster, waar je vervolgens de trap of de lift kunt nemen. Het is niet alleen de locatie die bezoekers trekt, ook de fresco’s in de kerk zijn indrukwekkend.
Op nog geen kwartiertje rijden van het klooster ligt Laveno, waar je met een autoveerboot het Lago Maggiore oversteekt naar Intra. Die plaats ligt aan de monding van de rivier San Bernardino, die ontspringt in de ruige bergen van het Nationaal Park ValGrande. Een fantastisch park, dat door weinig toeristen wordt bezocht! De hoofdingang is in Cigogna, maar die is met je huurauto alleen te bereiken vanuit Verbania via een hele smalle en bochtige weg. Wees vooral voorzichtig bij blinde hoeken. Wel de moeite waard, want je bent meteen in het hart van het nationaal park, waar je verschillende wandelroutes kunt volgen, van heel gemakkelijk tot inspannend. Eenvoudiger bereikbaar is het bezoekerscentrum in Mergozzo, dat ook een museum is, gewijd aan het roze marmer en graniet dat in deze omgeving gevonden wordt. Dat plaatsje ligt overigens prachtig tussen het Lago di Mergozzo en de rivier de Toce.
Als je langs die rivier verder naar het westen rijdt kom je in het oude dorpje Vigogno, dat overheerst wordt door de halfronde toren van het Castello Visconteo uit de veertiende eeuw. Geen groot kasteel, maar wel bijzonder fraai en bovendien is het een toegang tot ValGrande.
Voor een adrenalinestoot ga je naar de Lago Maggiore Zipline in Aurano, maar misschien gaat je hart al feller tekeer als je ernaartoe rijdt, want ook dit weggetje is zeer smal met scherpe haarspeldbochten.
Van alle stadjes aan de meren in Noord-Italië heeft Stresa het beste de sfeer van de belle époque behouden, vooral aan de boulevard langs het water. Het was een slaperig dorpje tot de gebroeders Omarini er halverwege de negentiende eeuw het Grand Hotel des Iles Borromees bouwden. Dit voorbeeld werd gevolgd door anderen. De Europese adel wist Stresa ook te vinden en bouwde er luxe buitenverblijven.
Dat eerste hotel werd genoemd naar de grote trekpleister van Stresa, de Isola Borromee, eilandjes in het Lago Maggiore. Je kunt de eilanden bereiken met een veerboot of boottaxi. Isola dei Pescatori, ook wel Isola Superiore genoemd, is een voormalig vissersdorp met smalle, kronkelige steegjes en opeengepakte huizen. Er zijn veel restaurants die op dit Visserseiland uiteraard voornamelijk vis serveren. De twee andere eilanden zijn privébezit en alleen toegankelijk van eind maart tot eind oktober. Op Isola Bella staat een groot barok paleis, omringd door terrastuinen. Isola Madre is rustiger, daar kun je een villa uit de zestiende eeuw met een botanische tuin bewonderen.
LAGO D’ORTA
Ten westen van het Lago Maggiore en daarvan gescheiden door de berg Mottarone (1492m) ligt Lago d’Orta, misschien wel het meest romantische van de Italiaanse meren, omgeven door dichte bossen. Met een lengte van ruim dertien kilometer en een maximale breedte van tweeënhalve kilometer kunt je er in een dag omheen rijden. Maar de vraag is of je dat wilt, want alleen al het middeleeuwse dorp Orta San Giulio is zo betoverend dat je er uren kunt doorbrengen. Dit juweeltje op een schiereilandje is een van de Borghi più belli d’Italia (mooiste dorpen van Italië). Vanuit Stresa zijn er verschillende mogelijkheden om met je huurauto naar Orta San Giulio te rijden. Je kunt de weg over de top van de Mottarone nemen. Die is niet zo smal als je misschien zou verwachten, maar kent wel haarspeldbochten. Minder bochtig is de route langs de zuidkant van de berg, Via II Riviere. Je kunt ook voor de grotere wegen kiezen: vanuit Streso de SS33 naar het noordwesten en dan de SP229 die vlak langs het noordelijke deel van het Ortameer loopt.
Het centrum van het stadje heeft hele smalle steegjes met intrigerende hoeken en gaatjes en is autovrij. Je kunt je gehuurde auto parkeren op een terrein aan het begin van het dorp langs de Via Panoramica. Ga niet meteen het dorp in, maar volg eerst het bruine bord met een wandelend stelletje erop. Dat verwijst naar het geplaveide wandelpad via 11 settembre. Dichter bij het water kom je niet! Overigens is er verderop een ondergrondse parkeergarage, waar je huurauto lekker koel staat.
Tegenover San Giulio ligt het gelijknamige eilandje. Vanaf het centrale pleintje Piazza Motta varen er boten naartoe. Volgens de legende heeft ene Giulio, een christelijke prediker, in de vierde eeuw het eiland bevrijd van draken en slangen en er een romaanse kerk gebouwd. De huidige Basilica di San Giulio stamt uit de twaalfde eeuw en het interieur heeft fraaie fresco’s. In de crypte zou het stoffelijk overschot van Giulio liggen. Centraal op het eilandje staat het enorme benedictijnenklooster Abbazia Benedettina Mater Ecclesiæ. ’s Avonds zijn het klooster en de klokkentoren verlicht en heb je er vanuit Orta San Giulio mooi zicht op.
Van Orta San Giulio is het 130 kilometer rijden naar Bergamo, maar wist je dat Malpensa Airport bij Milaan hier maar 45 kilometer vandaan ligt? In plaats van helemaal terug te rijden kun je ook kiezen voor zogeheten one way autohuur. Je haalt de huurauto dan op in Bergamo en levert ‘m weer in op bijvoorbeeld Malpensa Airport. Of andersom, waarbij je deze roadtrip in omgekeerde richting aflegt.
Combineer la dolce vita met wintersport en huur in de winter een auto op Bergamo Airport (ook wel Il Caravaggio International Airport) om naar skipistes te rijden. De verspreide skiresorts van Lombardije behoren tot de meest afgelegen van Italië en de luchthaven van Bergamo biedt de snelste toegang. De dichtstbijzijnde resorts liggen op slechts anderhalf uur rijden, zoals Montecampione, Castione della Presolana, Foppolo en Schilpario.
In vrijwel alle historische dorpen en stadjes in Italië is het centrum een zogeheten zona a trafico limitato (ZTL). Die zone is uitsluitend toegankelijk voor auto’s van bewoners en leveranciers. Jij mag er met je huurauto dus niet rijden. Rijd nooit voorbij een ZTL-bord, want meteen erachter hangt een camera en je wordt onverbiddelijk geregistreerd. De boetes zijn hoog! Soms geldt de beperking alleen voor een bepaalde tijd (bijvoorbeeld overdag), maar wij raden je aan om je huurauto altijd buiten de ZTL te parkeren, om te voorkomen dat je per ongeluk in de zone staat als het niet mag. Wel kun je in een ZTL rijden als je een accommodatie binnen de zone hebt geboekt. Je moet dan het kenteken van je gehuurde auto doorgeven aan de verhuurder of het hotel.
Er zijn veel dingen te zien en te doen in en rond de grote meren in Noord-Italië. Natuurlijk moet je de schilderachtige steden en dorpen verkennen, maar je kunt ook ontspannen bij een van de vele lido’s (strandgedeeltes) langs de meren. Na het bekijken van prachtige oude villa’s en schitterend aangelegde tuinen is het ook heerlijk mensen kijken vanaf een terrasje. Ook adrenalinejunkies komen aan hun trekken, want er zijn veel spannende buitensporten te doen, van tokkelbanen tot paragliden. En we hoeven natuurlijk niet te vertellen dat die meren ook geweldig zijn voor wateractiviteiten. Kortom, er is voor iedereen en voor jong en oud iets te beleven. Huur een auto in Bergamo en ontdek het zelf!
Welke verzekeringen kies ik, hoe zit het met borg? Lees onze artikelen met handige informatie en tips. Zo kies je de juiste huurauto.